Choć nie jest to oficjalna rola opisana na Toastmasters.org, już na dobre zagościła na naszych spotkaniach. W związku z tym, że na spójność wypowiedzi składa się w większości mowa niewerbalna, warto również uzyskać na jej temat informację zwrotną, aby ulepszyć swoją postawę ciała, gestykulację, mimikę czy kontakt wzrokowy z publicznością.

Twoje korzyści:

  • Praca nad uważnością i spostrzegawczością

Aby to, co jest mówione, w bardziej zauważalny sposób dotarło do słuchaczy, powinno być wsparte odpowiednią mową ciała. Twoim zadaniem jest zwrócenie uwagi, czy takie działania mają miejsce i czy są spójne z wypowiedzią, czy wręcz odwrotnie.

  • Obserwowanie ruchów uświadomionych i nieuświadomionych

Oceń, które z ruchów mówcy były uświadomione, a które nie i jak wpłynęły na odbiór przemówienia przez publiczność. Każdy z nas ma wyuczone ruchy, które mogą zepsuć cały efekt (np. wkładanie ręki do kieszeni). Warto takie aspekty przekazać mówcy, by sprawił, że następna mowa będzie efektywniejsza.

  • Poznanie wartości autoprezentacji

Dzięki swojej uważności uświadomisz sobie, jak istotny w efektywnym przemawianiu jest kontakt wzrokowy z publicznością, szczery uśmiech oraz elegancki wygląd.

  • Występowanie na scenie

Objęcie roli oceniającego mowę ciała pozwala mu na dwukrotne przemawianie na scenie.

Wytyczne

  • Przybory oceniającego mowę ciała: notatnik.
  • Przyjdź na spotkanie wcześniej, aby zająć miejsce, w którym będziesz mógł dobrze widzieć osoby występujące na scenie.

W czasie przedstawienia swojej roli

  • Mów co będziesz robić i dlaczego jest to ważne – Poprawna postawa, kontakt wzrokowy, zgodność gestów z przekazem werbalnym to elementy znacząco wpływające na odbiór przemawiającego jako szczerego, uczciwego i wiarygodnego mówcy. Zbyt chaotyczna lub niezaplanowana mowa ciała może dekoncentrować odbiorcę i przeszkadzać w odbiorze warstwy werbalnej.
  • Wytłumacz widowni, jakie elementy będą podlegać Twojej obserwacji (postawa, gesty, kontakt wzrokowy, mimika, poruszanie się po scenie).
  • Przedstaw korzyści dla uczestników spotkania wynikające ze swojej pracy: Około 65% informacji przekazywanych jest właśnie za pomocą naszego ciała. Dlatego też zwrócenie uwagi na ten aspekt naszych wystąpień ma szczególne znaczenie w skutecznym przemawianiu. Raport pomoże wyeliminować niechciane lub nieświadome ruchy i inne oznaki stresu oraz podkreśli kwestie zaakcentowane odpowiednim ruchem na scenie, gestykulacją i kontaktem wzrokowym z publiką.
  • Przekaż, że na końcu spotkania przedstawisz raport wraz z wskazówką.

W czasie spotkania

  • Obserwuj uważnie osoby przemawiające i notuj ich poruszanie się po scenie, kontakt wzrokowy z publicznością, mimikę oraz gesty.
  • Zwróć uwagę, czy mowa ciała jest spójna z przekazem werbalnym – niespójnością może być sytuacja, w której mówca uśmiecha się podczas opowiadania przejmującej historii, czy kuli się i garbi podczas mowy motywacyjnej, nawołującej do odważnego działania.
  • Patrz, jak mówca porusza się po scenie i czy ją wykorzystuje w całości; czy akcentuje kolejne punkty przemówienia w innych miejscach na scenie.
  • Zanotuj swoje pierwsze wrażenie, gdy mówca stanął na scenie: czy bije od niego pewność siebie i profesjonalizm? Czy przykuł uwagę swoim wyglądem i czy było to zamierzone, czy jednak efekt ten nie był planowany i odwraca uwagę od treści przemówienia?
  • Sprawdź, czy mówca nawiązuje kontakt wzrokowy z poszczególnymi osobami z widowni i czy obejmuje wzrokiem całą widownię. Jak reaguje w momencie stresowym: czy wodzi wzrokiem po podłodze lub suficie?

W czasie raportu

  • Zwróć szczególną uwagę na osoby, które występowały na scenie najdłużej oraz mówców przygotowanych.
  • Przedstaw, czy danej osobie zdarzyło się utracić kontakt wzrokowy ze słuchaczami; opisz jej ruch na scenie i postawę ciała; czy jej gestykulacja oraz mimika były spójne i akcentowały punkty w mowie, czy też były sprzeczne z przekazem? Jeśli wystąpił konkretny, powtarzalny gest, rozpraszający publiczność, możesz go zainscenizować podczas oceny.
  • Pochwal naturalność, entuzjazm, pewność siebie, pozytywne pierwsze wrażenie i szacunek do słuchaczy okazany przez wzorowych występujących.
  • Udziel wskazówki: ćwiczenie przemawiania przed lustrem, nagrywanie filmów z ćwiczeń przemawiania, analizowanie filmów z wystąpień własnych i innych, dyskusje z doświadczonymi mówcami, poszerzanie wiedzy na temat niewerbalnej komunikacji, ćwiczenia fizyczne wzmacniające prawidłową postawę ciała, „gimnastyka buzi i języka” – ćwiczenia mięśni mimicznych i aparatu głosu.
  • Wygłoś zwięzły raport zamiast elaboratu.

Pamiętaj, że pełnisz swoją rolę do końca spotkania!

Sytuacje wyjątkowe

Podczas wystąpień Gości lub osób, których przemawianie publiczne bardzo stresuje, warto nie stygmatyzować trzęsących się dłoni czy nóg; zamiast tego lepiej pochwalić np. zajęcie centralnego miejsca na scenie, wyprostowaną sylwetkę czy próby nawiązania kontaktu wzrokowego z osobami słuchającymi.

Część osób może mieć kłopot z danymi gestami czy poruszaniem się po scenie w związku z chorobą lub kondycją zdrowotną. Doceń ich wysiłek i bądź wyrozumiały – nie proponuj rzeczy, która jest dla takich osób niewykonalna.

Ocena komunikacji niewerbalnej jest subiektywna i uzależniona jest od kultury i środowiska oraz gustu oceniającego. Porozmawiaj taktownie na osobności, jeśli to naprawdę konieczne. Niektóre kwestie stosowniej poruszyć w osobistej rozmowie z mówcą, niż „naznaczyć” je ze sceny.

Przemawianie z użyciem profesjonalnego sprzętu takiego jak mikrofon ze statywem, kamera czy mocne, sceniczne oświetlenie może ograniczyć możliwości niewerbalnego przekazywania komunikacji.

Przykładowe gesty

KCIUKI DO GÓRY
Oznacza: jest OK!
„Rozumiem cię!”
POCIERANIE DŁOŃMI O SIEBIEOznacza: Ekscytację, oczekiwaniePOCIERANIE KCIUKIEM O POZOSTAŁE PALCEOznacza: Pieniądze
WYLICZANIE PALCAMI
Oznacza: kolejne argumenty
POŁĄCZONE DŁONIE
Oznacza: dwie połączone siły; „Zbierzmy się razem!”
KLAŚNIĘCIE WIERZCHEM DŁONI O DRUGĄ  Oznacza: „Słuchajcie!” skupia uwagę
ZACIŚNIĘTA PIĘŚĆ
Oznacza: siłę, moc, agresję
WYPROSTOWANA DŁOŃ WYCIĄGNIĘTA PRZED SIEBIEOznacza: Zatrzymaj się! (Niegrzeczne wobec osoby mówiącej)WIEŻYCZKA
Oznacza: pewność siebie
POKAZANIE WNĘTRZ NADGARSTKÓWOznacza: szczerość, niewinnośćPOŁĄCZONE PALCE KU GÓRZEOznacza: podkreślenie argumentu, akcentKCIUK W DÓŁ
Oznacza: jest źle

Bibliografia – gdzie znaleźć informacje na temat mowy ciała?

Przydatne książki:

  • Binsztok A., Kiedy kropla drąży skałę czyli droga do mistrzostwa w komunikacji perswazyjnej
  • Buksak L., Szkoła mówców. Myśl i prezentuj inaczej niż wszyscy
  • Donovan J., TED. Jak wygłosić mowę życia
  • Gallo C., Mów jak TED. 9 sposobów na dobrą prezentację według wybitnych mówców
  • Goman C. K., Komunikacja pozawerbalna. Znaczenie mowy ciała w miejscu pracy
  • Majewska-Opiełka I., Jak mówić, by nas słuchano. Psychologia pozytywnej komunikacji
  • Orzechowski S., Komunikacja niejęzykowa a wiarygodność
  • Rozenek J., Prezentuj z pasją

Kanały video:

Strony internetowe (język angielski):